زینب

بهشتی نژاد، سید حسن
 
 شهید حجت الاسلام سید حسن بهشتی نژاد در سال ۱۳۲۴ در یک خانواده روحانی در اصفهان به دنیا آمد. پدر او مرحوم حجت الاسلام سید مصطفی بهشتی نژاد از اساتید حوزه علمیه اصفهان و در تقوا و زهد معروف و زبانزد خاص و عام بود.

تحصیلات حوزوی
وی پس از طی دوران ابتدایی و پس از گذراندن دوره دبیرستان، به پیشنهاد پدر وارد علوم اسلامی و طلبگی شد. به حوزۀ علمیه راه یافت دروس ابتدایی و صرف را تا شرح اللمعه نزد پدر و بعضی از اساتید اصفهان خواند. و از محضر اساتید حوزه اصفهان، از جمله پدر بزرگوارش، حاج آقا حسن مصطفوی، سید محمد باقر امامی و حاج شیخ علی مشکوة بهره مند گردید.

هجرت به قم
پس از حوزه علمیه اصفهان وارد حوزه علمیه قم شد و در مدرسه دارالشفای قم ساکن شد وی در قم از محضر استادانی همچون حضرات آیات حسین نوری همدانی، محمد فاضل لنکرانی، صانعی و مرتضی حائری یزدی استفاده برد و سطوح عالی حوزه را طی کرد. سخت کوشی و جدیت در تحصیل و تحقیق و اخلاق نیکو از خصوصیات روحی و اخلاقی این شهید بزرگوار بود.

فعالیت سیاسی
در جریانات سیاسی قبل از انقلاب نقش پررنگی داشت تا جایی که بعضی از سخنرانی های پر حرارتش در اصفهان در سال های ۵۶-۵۷ بر علیه رژیم شاهنشاهی مؤثر بود. این شهید گرانقدر، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تبلیغ و تدریس در نهادهای انقلابی همچون جهاد سازندگی و سپاه مشغول شد.

 نماینده طلاب اصفهان
وی در قم با نظر شهید بهشتی و شهید قدوسی نظارت بر طلاب مدرسه حقانی را برعهده گرفت. در برنامه وسیعی که برای حوزه های علمیه سراسر کشور ارائه گردید، به عنوان نماینده طلاب اصفهان منشأ خدمات مؤثری بود.

حاکم شرع در دادگاه انقلاب شیراز
 در سال 1359ش به عنوان حاکم شرع در دادگاه انقلاب شیراز مشغول به فعالیت شد و با عملکرد دقیق و احتیاط فراوانی که داشت، مسؤولان را تحت تأثیر قرار دارد و بارها مورد تحسین اطرافیان قرار گرفت.

امام جمعه موقت اصفهان
 همزمان با فعالیت در دادگاه شیراز، به عنوان امام جمعه موقت اصفهان به انجام وظیفه پرداخت و با سخنان شیوای خود در خطبه های نماز جمعه و دیگر جلساتی که حضور داشت، سعی در بیداری روح انقلابی و دینی مردم می نمود. در زمان اوج گیری نهضت اسلامی سخنرانهای وی در تحصن تاریخی مردم اصفهان در منزل آیت الله خادمی و مسجد سید زبانزد خاص و عام بود. این عالم گرانمایه پس از فوت پدر بزرگوارش، آقا سید مصطفی، در مسجد گورتان، نماز جمعه را اقامه می نمود.

کاندیدای مجلس شورای اسلامی
در این مدت قاطعانه در مقابل مظاهر فساد و فحشاء و نفاق ایستاد به طوری که حرکت قاطعانه او مورد توجه شدید مردم و شهید مرحوم آیت الله دکتر بهشتی واقع شد و بالاخره با اصرار بعضی از دوستان و سفارش شهید مظلوم دکتر بهشتی، کاندیدای نمایندگی مردم اصفهان شد و همان طور که انتظار می رفت در مجلس مدافع سرسخت انقلاب و خدمتگزاری صدیق برای اسلام و مسلمین شد.

شهادت
شهید بهشتی نژاد سرانجام در سوم مرداد ماه سال ۱۳۶۰ شمسی برابر با روز شهادت امام علی (ع)، در ۲۱ رمضان سال ۱۴۰۰ قمری توسط تروریست های گروهک منافقین در خانه اش ترور شد و به شهادت رسید.

 
 

حضرت القانا علیه السلام و حضرت آلی علیه السلام(1)

القانا یکی از پیامبران بنی اسرائیل بود. او فرزند یرحوم از اولاد قارون بن ابراهیم بوده است.

در لغت عربی القانا به معنی «خدا داده است» می باشد. این پیغمبر در کوه افرائیم سکونت داشت و دارای دو زن به نام های «جنا» و «فنا» بود. او هر سال برای حج و قربانی کردن به «شیلو» می رفت و مناسک حج را بجا می آورد. در ایام حج بنی اسرائیل را به پند و اندرزهای اخلاقی و به شریعت حضرت ابراهیم دعوت می کرد.

در یکی از سنوات حج، القانا با دو زنش به شیلو آمد. «حنا» در خانه خدا مشغول نماز شد و چون عقیم بوده اولادی نداشت. در مناجات از خدای کعبه درخواست فرزندی

[209]کرد و با گریه عهد کرد اگر فرزندی بیاورد او را خدمت گذار کعبه قرار دهد.

در این موقع که او با خدا مناجات می کرد «علی» یا «آلی» پیغمبر بر کرسی نبوت نشسته بود، و در حال گریه او را تماشا می کرد. به او گفت؛ ای زن، چه شده که اینقدر نماز را طول می دهی و خود را در اداء آن به زحمت می اندازی. «حنا» گفت؛ از زیادی اندوه و حزن، چاره ای جز توسل به حق ندارم و اکنون به حال فرو مانده ام، و جز این عرض حاجت در نماز، چاره ای نیست. «آلی» پیغمبر به او مژده داد که دعایت مستجاب شده و به زودی خداوند فرزندی به تو عنایت می فرماید. «حنا» پس از چند روز آبستن شد و فرزندی پسر به دنیا آورد که او را سموئیل نام نهادند.

حنا فرزند را تربیت کرد و از شیر گرفت و گاوی برداشت و برای قربانی با سموئیل به شیلو رفت و آداب و رسوم و مناسک حج را بجای آورد و او را به «آلی» پیغمبر سپرد که پرده دار خانه کعبه بود و گفت؛ من چنین عهدی کردم و او را برای خدمت خانه خدا به تو می سپارم. سموئیل در ملازمت «آلی» پیغمبر بود تا به پیغمبری رسید. آغاز سال نبوت او با سال وفات «آلی» پیغمبر مصادف شد و پس از چندی که مبعوث شد، پدرش القانا در جبل افرائیم وفات کرد.

[210]1 - قصه های قرآن و تاریخ انبیاء، آزرمی، ص 311.

حضرت ابراهیم علیه السلام
حضرت ابراهیم علیه السلام(1)

مردم بابل(2) در وفور ناز و نعمت به سر می بردند و در سایه رحمت الهی زندگی آسوده ای داشتند. ولی این قوم با اینکه غرق در نعمت بودند، اما از نظر معنوی در شب تاریک گمراهی، اُفتان و خیزان و در پرتگاه ضلالت و جهالت سرگردان بودند.

این مردم گمراه با دست خود بت می تراشیدند و آنها را برپای می داشتند و سپس بتهای تراشیده را پروردگار و معبود خویش قرار می دادند و آنها را می پرستیدند. این مردم خدای یکتا و خالق هستی و همان کسی که آن نعمتهای ظاهری و باطنی را بر آنها جاری ساخته بود فراموش کردند و به عبادت بتها مشغول شدند.

[86]در آن زمان، زمام امور دست نمرود(1) فرزند کنعان بن کوش بود. نمرود حاکمی مستبد بود که بیدادگری را پیشه خود ساخته بود، آنگاه که او خود را غرق در نعمت دید و مغرور قدرت و تسلط خود بر مردم شد و جهل و نادانی قوم خویش را دریافت و آنگاه که به کوردلی مردم سرزمین خود پی برد، زمینه را برای ادعای خدایی مساعد دید و مدعی خدایی شد و مردم را به پرستش خود دعوت نمود!

چرا نمرود قوم را به پرستش و عبادت خود دعوت نکند؟! چرا آنان را به تواضع و تعظیم خویش ناگزیر نسازد؟! آری، نمرود می دید که جهل و نادانی آشکار، و عقاید فاسد، رایج گشته است و قوم او در گمراهی به سر می برند و همین عامل زمینه ادعای خدایی او را فراهم کرد.

پادشاهی بود جبار و عنید * ظاهر و باطن ستمکار و پلید

بس که بر نفس دنی مغرور بود * چشم حق بین دلش بی نور بود

دعوی کذب خدایی می نمود * وز جهالت خود سنایی می نمود

1 - اقتباس از کتاب ابراهیم خلیل اللّه ، سیدمرتضی موسوی.2 - بابل شهری که در پنج هزار سال پیش دارای تمدن عظیم و در کرانه دجله و فرات قرار داشت، هر کدام از مردم آن به ستاره ای ایمان داشته و آن را می پرستیدند و نمرود پادشاه ستمگر بر آن سرزمین حکم می راند.1 - تکیه گاهان خسته دل، ص 34؛ قصه های قرآن، ترجمه زمانی، ص 61.

حکمت های لقمان
حکمت های لقما نشخصی به لقمان رسید و گفت؛ تو چقدر زشت رویی! لقمان گفت؛ (تو بر من عیب نمی گیری بر آن کس که من را آفریده است عیب جویی می کنی!). ایشان چون هم زبانی نداشت درها را به روی خود می بست و در آنجا با پسر خود خلوت می کرد و پند و اندرزها را به او می گفت.

لقمان فرزند پسری داشت به نام (ناتان)(1) که حکمت ها و پندهای فراوانی از لقمان به او رسید.

1 - داستان پیامبران، ص 180؛ قصه های قرآن، ترجمه زمانی، ص 343.

فتاوی جاهلانه در سخنان امام باقر
 
سنت دین و شریعت بر این جاری بود که فقهای شریعت پس از ائمه دین و معصومین (ع) از روی ادله اربعه «عقل و اجماع – کتاب و سنت» احکام را استخراج نموده و در مشکلات مردم فتوی دهند – سیره علمای متقی و عالمان پرهیزکار چنین بوده اما چون مسیر حقیقت از جای خود انحراف داده شد و برای اشغال مناصب و مقامات جعل اخبار شروع گردید گروهی بیخرد و فرومایه بیدانش از روی جهالت مجذوب یا مرعوب مقامات شده فتوی به غیر حق میدادند – این فتاوی جاهلانه در اسلام منع شده و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم تحریم فرموده که جاهل بخواهد به میل خود یا برای ترضیه خاطر دیگری فتوی دهد.
حضرت امام محمدباقر علیه السلام به اصحاب خود فرمود
قال (ع) من افتی الناس بغیر علم و لا هدی من الله لعنته ملائکه الرحمه و ملائکه العذاب و لحقه وزر من عمل بفتیاه
یعنی هر کس فتوای جاهلانه دهد و مردم را بدون علم و هدایت آسمانی بدون آنکه از گفتار پیغمبر خدا یا امام کلمهی نقل کند فتوی دهد و حکمی که نمیداند برای کسی بگوید
[صفحه 140]
خداوند و ملائکه رحمت و عذاب او را لعنت میکند و گناه تمام کسانی که به فتوای جاهلانه او گمراه شدهاند به گردن اوست.
ابورجا از حضرت ابیجعفر علیه السلام روایت میکند که فرمود ما علمتم فقولوا و مالم تعلموا فقولوا الله اعلم یعنی آنچه میدانید بگوئید و فتوی دهید و آنچه از شما در فقه و احکام آن محمد نمیدانید بگوئید خدا میداند.
حضرت امام محمدباقر علیه السلام فرمود «قال للعلم اذا سئل عن شیء و هو لا یعلمه ان یقول الله اعلم و لیس لغیر العالم ان یقول ذلک» فرمود برای عالم سزاوار است که چون مسئلهای از احکام شرع از او بپرسند و بدان مسئله واقف نباشد بگوید خدا میداند اما عالم موظف است علم خود را ظاهر سازد و بدان چه میداند فتوی دهد لو ان العباد اذا جهلوا وقفوا لم یجحدوا و لم یکفروا یعنی اگر بندگان خدای هر وقت در امری بیخبر باشند توقف نمایند به رای و سلیقه و نظر خود فتوی ندهند هرگز انکار نمیکنند و کافر نمیشوند.
فرمود پیغمبر (ص) اکرم هر چه لازمه امر معاد و معاش بشر بوده دستور فرموده و ما آن تعلیمات عالیه را برای مردم شرح میدهیم و میآموزیم.
امام پنجم میگوید پدرم فرمود ان الفقیه الزاهد فی الدنیا الراغب فی الاخره المتمسک بسنه النبی فقیه کسی است که به دنیای فانی میل نکند و برای آخرت باقی رغبت نماید به سنت پیغمبر خاتم النبیین تمسک داشته باشد – دنیا را که همه هواست پشت سر اندازد و آخرت را که همه سزاست هدف قرار دهد و برای رسیدن به آن سرای به سنت پیغمبر عمل کند.
ابان بن تغلب از حضرت ابیجعفر علیه السلام از معنی فقیه پرسید حضرت همین مفاد را به او تعلیم فرموده.
حماد بن عثمان از استادش امام باقر علیه السلام میپرسید تفقه در غیر علم دین چطور است مثلا تفقه در شعر امام علیه السلام فرمود و الشعراء یتبعهم الغاوون – شعرا غیر دینی یعنی کسانی که به نظم خود شمعی در مقابل پای مردم روشن نکنند و تابع احساسات شهوی گردند گمراهند
شعرا در عصر جاهلیت جز وصافی برای مناظر مرئیه خود از حیوانات و نباتات و جمادات بیش نبودند و بیشتر وصف مناظر شهوی را میکردند قرآن آنها را گمراه معرفی کرد ولی بعد از آنکه شعرا موضوع شعر خود را عوض کرده آیات و احادیث و اخبار اسلامی را
[صفحه 141]
در قالب الفاظ ریختند ائمه آنها را جایز شمردند و حتی در وصف شاعری که با شعرش شمع روشن پیش پای مردم از آثار دین برافروزد وعده دادهاند که لکل بیت بیت فی الجنه یعنی هر بیت شعر یک خانه بهشتی جایزه دارد – این شعرا از اوهام و خرافات و خیالبافی و منفیبافی و شهوات خارجند تفقه در شعر شهوی منع شده و تفقه در شعر دینی تقدیر گردیده است.
برگرفته از کتاب زندگانی امام محمد باقر علیه السلام نوشته آقای حسین عماد زاده